Η ΣΧΕΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΒΟΗΘΟΥ ΚΑΙ ΑΤΟΜΟΥ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ

Στην Ελλάδα το 10% του πληθυσμού είναι άτομα με αναπηρία. Ένα σημαντικό μέρος αυτού του ποσοστού είναι μη αυτοεξυπηρετούμενα άτομα. Οι άνθρωποι αυτοί χρειάζονται τρίτα πρόσωπα για τις καθημερινές τους ανάγκες, όπως είναι το ντύσιμο, η προσωπική υγιεινή, η μετακίνηση από το κρεβάτι στο αμαξιδιο, η μεταφορά στον χώρο εκπαίδευσης ή στον εργασιακό τους χώρο, όπως  και σε άλλες δραστηριότητες εκτός σπιτιού. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης η εργασία αυτή γίνεται από προσωπικούς βοηθούς. Οι προσωπικοί βοηθοί είναι βασικό κομμάτι της φιλοσοφίας της Ανεξάρτητης Διαβίωσης. Το άτομο με αναπηρία προσλαμβάνοντας ένα βοηθό γίνεται αυτόνομο και ενεργό μέλος της κοινωνίας. Η οικογένεια απαγκιστρώνεται από την φροντίδα του ατόμου αυτού και λειτουργεί φυσιολογικά.

Ανάλογα με την αναπηρία του ατόμου, τις ανάγκες και τις δραστηριότητες του, διαμορφώνονται και οι ώρες απασχόλησης του βοηθού ή των βοηθών. Το πρόσωπο λοιπόν αυτό, γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας του ατόμου με  αναπηρία. Για αυτό τον λόγο η επιλογή βοηθού είναι δύσκολη απόφαση, πολύ περισσότερο στην Ελλάδα που δεν έχουμε καλλιεργήσει την σωστή νοοτροπία  για τον ρόλο του προσωπικού βοηθού. Η επί δεκαετίες παγιωμένη τακτική, που θέλει τους γονείς, τα αδέλφια και τον σύντροφο να εκτελούν χρέη βοηθού, δυσκολεύει ακόμα και τα ίδια τα άτομα με αναπηρία να συνειδητοποιήσουν την σωστή διάσταση της σχέσης που πρέπει να υπάρχει μεταξύ των ίδιων και των βοηθών. Μια σχέση που πρέπει να είναι καθαρά επαγγελματική. Ο άνθρωπος με αναπηρία που θα προσλάβει έναν προσωπικό βοηθό πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι γίνεται εργοδότης και το άλλο άτομο είναι εργαζόμενος. Φυσικά, και ο βοηθός είναι απαραίτητο να έχει την ίδια αντίληψη της σχέσης. Ως εργοδότες οι άνθρωποι με αναπηρία χρειάζονται από τους βοηθούς τους συγκέντρωση την ώρα που εργάζονται, συνέπεια στις ώρες εργασίας, δέσμευση στην εργασία, ακρίβεια στον τρόπο εργασίας, επιμέλεια για την ποιότητα της εργασίας, σεβασμού του τρόπου ζωής τους, ορθολογική διαχείριση των υλικών, διακριτική παρουσία στον χώρο της εργασίας, σεβασμό των πεποιθήσεων και αξιών του ατόμου κ.ο.κ. Με την σειρά του το άτομο που προσλαμβάνει έναν βοηθό είναι υποχρεωμένο να του διασφαλίζει σωστό εργασιακό περιβάλλον, δηλαδή τον νόμιμο μισθό, ασφάλεια, καθορισμένο ωράριο και μέρες άδειας, καθώς και τα απαραίτητα βοηθήματα που θα διευκολύνουν την δουλειά του. Σε χώρες που υπάρχει σύστημα ανεξάρτητης διαβίωσης το κράτος παρέχει στο άτομο με αναπηρία ένα χρηματικό πόσο, αναλόγως των ωρών απασχόλησης του βοηθού, για την πληρωμή του δεύτερου.

Για να επιτευχθεί λοιπόν μία καλή και ομαλή συνεργασία, η οποία  θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής του ατόμου με αναπηρία, αλλά και για να αποφευχθούν δυσάρεστες καταστάσεις που θα διαταράξουν τις ισορροπίες, είναι φρόνιμο να καταστεί σαφές ότι οι δυο πλευρές δεν πρέπει να υπερβαίνουν την επαγγελματική σχέση.

  

Μαριάννα Διαμαντόπουλου

Αντιπρόεδρος του Οργανισμού Ανεξάρτητης Διαβίωσης Ελλαδος  i-living

Μια δράση για την Ημέρα της Ανεξάρτητης Διαβίωσης

Η 5η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως η Ευρωπαϊκή Ημέρα Ανεξάρτητης Διαβίωσης (ΑΔ) από το 2013. Μοντέλα ΑΔ υπάρχουν πολλές δεκαετίες πλέον σχεδόν σε όλες τις αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες της Ευρώπης. Η εφαρμογή του συστήματος ΑΔ καθιστά τα άτομα με αναπηρία αυτόνομα, ικανά να λαμβάνουν αποφάσεις για την ζωή τους και να τις υλοποιούν. Η μέθοδος είναι απλή αλλά αποτελεσματική. Το κράτος δίνει την δυνατότητα στα άτομα με αναπηρία, μέσω του συστήματος των αμέσων πληρωμών, να προσλαμβάνουν προσωπικούς βοηθούς. Οι ώρες απασχόλησης του προσωπικού βοηθού καθορίζονται με βάση την αναπηρία του άτομου και τις δραστηριότητές του. Ο προσωπικός βοηθός υποστηρίζει όλες εκείνες τις καθημερινές δουλειές, την προσωπική υγιεινή, το ντύσιμο, τη μετακίνηση στην εργασία και σε δραστηριότητες, που το ίδιο το άτομο δεν είναι σε θέση να ολοκληρώσει μόνος του. Έτσι το άτομο ζει μια ζωή που επιθυμεί, σε ένα σπίτι, με μια εργασία και με ανθρώπους που ο ίδιος έχει επιλέξει.

Το σκηνικό όμως αλλάζει δραματικά όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με την ελληνική πραγματικότητα. Ο ορός «Ανεξάρτητη Διαβίωση» δεν υπάρχει καν ως έννοια στο λεξικό του Έλληνα. Η επί χρόνια παγιωμένη πρακτική που επιτάσσει πως η φροντίδα του άτομου με αναπηρία είναι ευθύνη των γονέων, οι όποιοι όταν γεράσουν δίνουν την σκυτάλη στα αδέλφια, κρατά ομήρους τόσο τα ίδια τα άτομα με αναπηρία όσο και τις οικογένειες τους. Αυτή η πρακτική είναι συνάρτηση της λογικής πως η αναπηρία σημαίνει ανικανότητα. Έχει μπει τόσο στο DNΑ μας αυτό που φτάνουμε στο σημείο να ηρωοποιούμε κάποια άτομα με αναπηρία μόνο και μόνο επειδή ασχολούνται με τις επιστήμες, τον αθλητισμό, τις τέχνες, αλλά ακόμα και επειδή έχουν γίνει γονείς.

Όμως εμείς τα άτομα με αναπηρία δεν θέλουμε να είμαστε ήρωες θέλουμε να είμαστε άνθρωποι ισότιμοι με τους συνάνθρωπους μας που δεν έχουν αναπηρία. Να μας δίνεται η δυνατότητα να είμαστε παραγωγικοί ώστε να συμβάλουμε στην οικονομία της Ελλάδας. Να μπορούμε να δημιουργούμε οικογένειες χωρίς να μετατρέπουμε τους συντρόφους μας σε βοηθούς. Να ασχολιόμαστε με πράγματα που μας γεμίζουν οποτε και όπου επιθυμούμε χωρίς να επιβαρύνουμε το οικογενειακό και φιλικό περίγυρο μας.

Αυτό το επίπεδο ζωής θα μας το προσφέρει μόνο η θέσπιση συστήματος Ανεξάρτητης Διαβίωση. Αυτό είναι το όραμα του νεοσυσταθέντα Οργανισμού Ανεξάρτητης Διαβίωσης Ελλάδος «i-living», που ο βασικός κορμός του αποτελείται από άτομα με βάρια κινητική αναπηρία.

Για πρώτη φορά η Ελλάδα ενώνεται με την υπόλοιπη Ευρώπη στις 5 Μαΐου διοργανώνοντας δράσεις σε 7 μεγάλες πόλεις της χώρας. Ο

i-living θα σας περιμένει και στο Ηράκλειο στην πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου (Λιοντάρια) από τις 5μμ εως τις 9μμ για ανακαλύψουμε μαζί παίζοντας με τις λέξεις την πραγματική σημασία του όρου «Ανεξάρτητη Διαβίωση».



Μαριάννα Διαμαντοπούλου
Αντιπρόεδρος του i-living

iliving.greece@gmail.com